vun Thomas Seemann

De Vadder vun mien Onkel weer Binnenschipper un stamm ut dat oostfrees'sche Dörp Rhaude, beten na Süüdoost vun Leer. Rhaude is lierlütt un höört hüüt to Rhauderfehn, man is een vun uns öllste Dörpen. As'n Dreeangel liggt dat twüschen Wischen un Feller, un in de Merrn de uurole evangeelsche Kark mit den runden Karkhoff ümrüm.

Op den Butenrand vun den Karkhoff, an de Muur, steiht de separate Klockentoorn. Dat schient mi, dat dor Falken orr Ulen ehr Nester buut hebbt.

Avers op dat Toorndack huust noch ein anner Vagel: en Swaan.

Ja, dat is keen Hahn, sünnern en Swaan. Wo kümmt de dorhen? Typisch för Rhaude weer normalerwies en Schippssymbool west. Man Rhaude is een vun vele Karken in Oostfreesland, de en Swaan op't Dack hebbt. Dat hett natüürlich en Grund. Un de Geschicht dorachter is düsse:

Siedendör vun de Kark

De tschechische Preester un Karkenreformator Jan Hus hett vun 1400 af an as Preester un Theoloog in Prag un annerwegens mit sien Warken groot Opsehn utlööst. In sien Predigten hett he op drängt, dat de Gloov alleen op de Bibel berohn schull un de Geweten frie sünd. Ok den Aflass (vun Sünden), de dormalen al hier un dor as en Woor verköfft woor, hett he aflehnt, un he weer wohraftig dorbi, de Bibel in't Tschechische to översetten. Allns dat hett den Paapst un de kathoolschen Grootkoppten nich gefulln, un hest nich sehn, woor Hus 1415 in Konstanz as Ketzer op'n Scheiterhupen stellt, em to verbrennen. Man wieldat he en brillante Kopp un Redner weer, hett he in düssen Momang noch en Sprook kloppt: "Ji bringt hier en Goos to Dood", sä he, "man wohrt sik, in hunnert Johr warrt ut de Asch en Swaan opflegen." Dat weer ok en Woortspeel, denn "Hus" heet op Tschechisch "Goos".

Mehr kunn he nich seggen, denn dor hebbt se den Scheiterhupen al ansteken.

As Martin Luther denn ja wirklich hunnert Johr later de Reformaschoon anstött hett, hebbt de Protestanten dat natüürlich as Henwies op Luther leest — ok Luther sülven. De twee harrn ja so veel Parallelen. Un sünnerlich in Oostfreesland hebbt de Karken sik dat utfunnen, den Hahn op't Dack, de an Petrus erinnern schall, dör en Swaan to ersetten — as en stolt Teken, dat düsse Kark sik to de protestantische Lehr bekenn.

So is de Swaan op't Karkendack een vun de velen Wohrteken vun Oostfreesland woorn.